اگر شما قصد دارید برای سفره هفت سین عید نوروز ۹۹ خود و دوستان و آشنایان٬ سبزه آماده کنید٬ توصیه می کنیم این کار را در حجم گسترده انجام ندهید. چرا؟ چون به محیط زیست ایران و اقتصاد ملی آسیب می زند. چون غلات زیادی در ایران هدر می رود و مشکلات زیست محیطی به همراه دارد.اگر شما هم در کاشت سبزه و تزیین آن دارای نظر و دیدگاهی هستید٬ تجارب ارزنده خود را با ذکر کامل روش٬ از طریق بخش کامنت با ما به اشتراک بگذارید تا دیگر مخاطبان نیز از روش های شما آگاه شوند.
سبزه عید نشان از چیست؟
سبزه عید اگر حجم کوچکی داشته باشد و بیش از اندازه بزرگ نباشد و به قصد چشم و هم چشی اینستاگردها و فامیل٬ تهیه و تزیین نشود٬ کار پسندیده ای است که زینت بخش سفره هفت سین می شود. نشان از سبزی و طبیعت است. این رنگ٬ رنگ آرامش و صمیمیت است. رنگ شاد و امیدواری و آرامش بصری را به همراه دارد. رنگ انرژی مثبت ها و نشان از شادابی و برکت. اگر قصد تزیین سبزه عید را دارید از کنتراست سبز استفاده کنید. مثل روبان آبی کلاسیک (رنگ سال ۹۹).
مساله ای که در سبز کردن باید در نظر داشته باشید٬ آشنایی با مدت زمان کاشت آن و مدت زمان خیساندن بذر است که هر دانه٬ مدت زمان خاص خود را می طلبد. برای جوانه زدن خوب٬ باید بذری انتخاب کنید که کهنه نباشد و تازه گی آن قابل مشاهد باشد.
(این سبک سبزه ها نیز برای سفره هفت سین کفایت می کند)
( سبزه تخم مرغی)
( سبزه مرکباتی)
( سبزه هسته نارنج)
( سبزه با خاک ژله ای)
(مدلی برای سبزه فانتزی)
(ظروف محبوب برای سبزه عید )
( سبزه مرکبات در ۹ سکانس)
( سبزه بهار نارنج)
( سبزه ماش و عدس)
بهترین زمان برای کاشت سبزه
بهترین زمان برای کاشت سبزه که تا روز ۱۳ فروردین ماه ۹۸ رشد کافی داشته باشد و زینت بخش سفر هفت سین شما باشد بر اساس دانه های مختلف به این شرح است:
- بهترین زمان کاشت دانه خرفه: ۲۲ اسفند
- بهترین زمان کاشت دانه عدس: ۱۵ اسفند
- بهترین زمان کاشت دانه ماش: ۱۸ اسفند
- بهترین زمان کاشت دانه گندم: ۲۰ اسفند
- بهترین زمان کاشت دانه شاهی: ۲۲ اسفند
- بهترین زمان کاشت دانه شنبلیله: ۱۶ اسفند
- بهترین زمان کاشت دانه ارزن: ۱۶ اسفند
حتما بخوانید : لحظه تحویل سال ۹۹ در ایران و جهان
دانه هایی که باید ۶ تا ۸ ساعت خیس بخورند
مدت جوانه زدن دانه های ۴ گانه زیر که شش تا هشت ساعت به خیس خوردن نیاز دارند٬ به این شرح است:
- دانه شنبلیله: ۳ تا ۴ روز
- دانه یونجه: ۵ تا ۶ روز
- دانه تربچه: ۴ تا ۵ روز
- دانه کنجد: ۱ تا ۲ روز
دانه هایی که باید ۱۰ تا ۱۸ ساعت خیس بخورند
مدت جوانه زدن دانه هایی که باید بین ده تا هجده ساعت خیس بخورند به شرح زیر است:
- دانه نخود: ۳ تا ۴ روز
- دانه عدس: ۳ تا ۵ روز
- دانه ماش: ۳ تا ۵ روز
- دانه سویا: ۳ تا ۵ روز
- دانه گندم: ۲ تا ۳ روز
- دانه آفتاب گردان: ۱ تا ۲ روز
چطوری سبزه عید را آماده کنیم؟
این سوال معمول خیلی از هموطنان به خصوص کسانی است که امسال قصد دارند به جای خرید سبزه از دستفروش ها و گل فروشی ها و بقالی ها٬ خودشان از هفته اخر اسفند دست به کار شده و مخلفات سفره هفت سین را آماده کنند. قدم اول٬ خیساندن بذر است. اول بذر مورد نظر خود را انتخاب کنید. همان طور که در بالا دیدید٬ مدت زمان خیساندن و جوانه زدن بذر ها متفاوت است و اصول نگهداری ان ها نیز کمی فرق دارد.
معمولا ۵۰ تا ۱۰۰ گرم از بذر مورد نظر شما که داخل یک بشقاب معمولی قرار بگیرد٬ کفایت می کند. بذر را در ظرف آب ریخته و حداقل ۲۴ ساعت اجازه دهید تا به صورت کامل٬ خیس خورده و سپس آن را داخل یک پارچه مرطوب قرار دهید. مرطوب نگهداشتن این پارچه مهم است. لذا در جایی قرار دهید که زیر نور آفتاب نباشد و از خشک شدن آن جلوگیزی شود.
باید بذر ها از تابش مستقیم نور آفتاب دور بماند. دست خود را خیس کنید و آرام روی پارچه بریزید تا در روند سبز شدن بذر ها٬ اخلالی ایجاد نشده و همه چیز سر زمان پیش بینی شده به نتیجه برسد. پس از جوانه زدن بذر ها٬ از یک ظرف گود استفاده کنید و بذر را پهن کرده تا از انباشت آن روی هم جلوگیری شود.
باز٬ پارچه ای روی بشقاب انداخته و آن را مرطوب کنید تا در این حالت به مدت ۱ روز قرار بگیرد. پس از ان٬ پارچه را کنار گذاشته تا بذر ها زیر نور خورشید قرار بگیرند. داخل خانه در اسفند ماه٬ گرم است و همین باعث رشد سریع بذر می شود. برای همین اگر می خواهید بذر ها خیلی سریع رشد نکنند٬ آن را در محل خنک قرار دهید نه بغل رادیاتور!
کاشت سبزه گندم
سبزه گندم٬ محبوبیت زیادی دارد. ۵۰ تا ۱۰۰ گرم آن را ظرف بیست و چهار ساعت خیس کرده و مرتب آب آن را تعویض کنید. سپس آن را داخل پارچه نخی مرطوب قرار داده تا جوانه بزند و سبز شود. دستمال را مرتب مرطوب کنید تا خشک نشود و سپس آن را داخل یک ظرف بریزید. مراقب گند زدن ریشه سبزه گندم باشید.
کاشت سبزه عدس
سبزه عدس٬ مثل گندم٬ طرفداران زیادی دارد. دردسر زیادی ندارد و در دسترس است. از اواسط اسفند ماه برای خیس کردن دانه عدس اقدام کنید. بهتر است از پانزده اسفند ماه برای خیس عدس کردن در ظرفی و قرار دادن آن در دمای معمولی٬ اقدام کنید. غرقابی (غرق آب) نکنید. به دلیل خاصیت جذب آب توسط عدس٬ مرتب آب را چک کنید.
بعد از گذشت ۵ روز٬ پارچه ای مرطوب را روی عدس ها پهن کنید تا در هوای معمولی که گرما و سرمای آن قابل احساس نباشد٬ به رشد و نمو ادامه دهد. آب کشی مرتب شما سبب می شود که تازگی عدس ها حفظ شود. پس از جوانه زدن عدس و مشاهده سبز شدن عدس ها٬ پارچه را بر داشته و آن ها را در ظرف اصلی که قصد دارید سر سفره هفت سین قرار دهید٬ بگذارید.
توجه کنید که نور و رطوبت٬ برای رشد و نمو نیاز است. اگر خیلی اتاق گرم باشد٬ رشد سریع خواهید داشت و ظرف چند روز پس از فرا رسیدن روز اول عید٬ شاهد قد کشیدن سریع عدس ها می شوید. رشد یکدست سبزه عید٬ نیازمند توجه و دقت است.
سبزه خاکشیر
خاکشیر و لیمو نعناع٬ دوای گرما زده ها در روزهای گرم اواخر بهار و روزهای بلند تابستان است. خاکشیر را در نیمه اول سال٬ در دستور غذایی خود قرار دهید. می توانید خاکشیر را به جای عدس استفاده کنید که شکل و شمایل متفاوتی دارد و البته به نسبت عدس و گندم٬ متداول نیست. اما سبز کردن آن آسان است. مثل روش های قبلی٬ ۲ روز٬ بذر خاکشیر را در ظرفی قرار داده و خوب خیس کنید و شبیه مراحل بالا را دنبال کنید.
سبزه با دانه لیمو یا پرتقال
کم تر مرسوم است که سبزه عید را با بذر لیمو یا نارنج یا پرتقال٬ تهیه کنند. شاید به سنت ها و آیین های هر قوم هم بستگی داشته باشد. شما باید هسته های این میوه را ۲ هفته مانده به نوروز٬ در ظرفی به خوبی خیس کنید و تخم آن را بعد از گذشت این مدت٬ داخل ظرفی پر آب ریخته تا از خشک شدن آن جلوگیری شود.
اکنون هسته خیسانده را داخل ظرف مورد نظر قرار داده و آن را با خاک مناسب باغچه٬ پر کنید. توجه داشته باشید که دانه ها باید به فاصله مناسب از یکدیگر در ظرف باشند و به صورت کلوخی٬ روی هم انباشته نشوند. مراقبت های معمولی برای آبیاری و حفظ نور و رطوبت باید در دستور کار شما باشد.
چون اواخر زمستان٬ آفتاب گیری زیاد نیست٬ لذا باید از حداقل ۲ هفته مانده به عید برای سبز کردن سبزه پرتقال یا لیمو اقدام کنید. جوانه زدن دانه ها معمولی ۱۵ تا ۳۰ روز بر اساس اقلیم استان های کشور٬ زمان نیاز دارد. این سبزه ٬ آرام رشد می کند و شاهد بزرگ شدن جوانه ها به سمت نهال هستیم که پس از سفره هفت سین آن ها را می توان به باغچه منتقل کرد.
سبزه ذرت و کتان
بذر کتان هم مثل گندم و عدس و هسته لیمو و پرتقال و خاکشیر٬ از جمله روش های مرسوم برای آماده سازی سبزه عید است. معمولا چند قاشق مربا خوری بذر کتان را اگر داخل یک گلدان معمولی (نه بشقاب) بریزید کفایت می کند. حداقل چهل و هشت ساعت باید صبر کنید تا بذر ها به خوبی خیس بخورد و مثل ژله٬ نرم شود. اکنون گلدات مورد نظر خود را تا نصفه٬ از خاک پر کنید و بذر ها را روی آن بپاشید تا سطح گلدن را کاور کند.
نکته ای که باید توجه کنید٬ مرطوب نگهداشتن گلدان است. قرار دادن گلدان در جایی که روشنایی و نور به آن نخورد مثل جایی تاریک و گرم (نزدیک شوفاژ)٬ می تواند سبب تسریع در سبز شدن بذر کتان شود. بعد از گذشت چهل و هشت ساعت٬ گلدان را به نزدیک پنجره ببرید تا نور کافی بگیرد. بعد از گذشت ۷ روز شاهد رشد ۵ سانتی متری سبزه بذر کتان خواهید بود. برای جلوگیری از کپک زدن٬ بایستی پوشش پلاستیکی که روی سبزه میکشید را هر از گاهی بردارید تا جذب اکسیژن به خوبی صورت بگیرد.
سبزه ذرت نیز تقریبا شبیه بذر کتان است. اما زمان زیادی می طلبد و شما بایستی تقریبا از هفته اول اسفند ماه٬ دست به کار شوید و حوصله زیادی برای نگهداری و بررسی سبزه ذرت داشته باشید. حداقل هفتاد و دو ساعت نیاز است تا بذر ذرت به خوبی خیس بخورد و برای همین٬ مرتب باید ظرفی که بذر ها در آن ریخته شده را عوض کنید. پس از جوانه زدن بذر ذرت٬ آن را داخل پارچه ای نخی ریخته و مرتب رطوبت آن را چک کنید و آب پاشی ملایم کنید.
پس از مشاهده جوانه زدن ذرت ها٬ آن را داخل ظرف اصلی که پر آب باشد قرار دهید تا رشد و نمو انجام شود. ذرت باید داخل آب باشد و نور کافی بگیرد. حداقل ۱۰ روز زمان نیاز است تا شاهد سبز شدن دانه ها باشیم. بعضی ها به جای استفاده از ماهی قرمز٬ از تنگ ماهی برای سبز کردن سبزه ذرت استفاده می کنند که ترکیب جالب و زیبایی دارد.
اگر می خواهید سبزه شما شبیه یک درخت سر سبز کوچک باشد٬ از دانه کنجد استفاده کنید. باید ۱۰ روز قبل از عید نسبت به خیساندن دانه کنجد اقدام کرده و شاهد رشد یافتن آن تا سیزده به در باشید. یکی از متفاوت ترین سبزه های عید که کم تر در سفره های هفت سین و اینستاگرام ایرانیان مشاهده می شود٬ سبزه کنجد است.
اگر خیلی می خواهید خاص باشید٬ از خاک رنگی ژله ای و ظرف بلوری یا شیشه ای استفاده کنید. کوزه سفالی هم معمولا برای زیبا کردن سفره هفت سین و تزیینات جذابی که روی آن می توان اعمال کرد استفاده می شود. یادتان باشد که برای کوزه سبزه ٬ از بذر شاهی استفاده کنید که حالت ژله ای داشته و به خوبی هم به بدنه کوزه می چسبد.
قابل توجه علاقمندان سبزه عید
- اگر حوصله و وقت ندارید٬ چهارشنبه ۲۹ اسفند (یک روز مانده به اول فروردین ۹۸) نسبت به خرید سبزه کوچک اقدام کنید.
- اگر حوصله دارید و اهل خلاقیت و نوآوری و می خواهید یک بار در سال٬ یک کشاورزی کوچک را تجربه کنید٬ توضیحات این گفتار و ویدیوهای شبکه های اجتماعی را در نظر داشته باشید.
- اگر می خواهید با روش سبز کردن سبزه عید و مدل هایی که مردم در نظر دارند آشنا شوید٬ به این هشتگ بروید.
- ظروف فلزی٬ انتخاب خوبی برای سبز کردن سبزه عید نیست.
- همیشه اندازه را حفظ کنید تا سبزه پرپشتی داخل ظرف مورد نظر داشته باشید.
- ظروف سفالی و چینی به نسبت چوبی٬ برای سبزه عید بهتر است.
چرا نباید سبزه عید بکاریم؟
شاید برای شما تعجب آور باشد وقتی به این تیتر بر میخورید! آری! آرام آرام باید با برخی از فرهنگ ها در سبک زندگی خود٬ خداحافظی کرد. مثل استفاده از ماهی قرمز و سمندر سر سفره هفت سین! یا استفاده از سبزه عید خیلی بزرگ!
کاشت سبزه ٬ زمانی خوب است که حجم کوچک باشد و تخریب محیط زیست را نیز به ارمغان نیاورد. وقتی میلیون ها خانواده ایرانی٬ سبزه بکارند فقط بخاطر چند عکس سر سفره هفت سین و اشتراک آن در اینستاگرام و سپس رها کردنش در محیط زیست٬ این به ذخیره غلات و اقتصاد ملی آسیب می زند.
به پویش کاشت درخت به جای سبزه بپیوندید تا روند خشکسالی و بیابان زایی در ۳۱ استان کشور٬ کاهش یابد و نیم قرن آینده٬ کشوری بیابانی را شاهد نباشیم. سالانه ده ها تن گندم و دیگر غلات برای سبز کردن سبزه هموطنان٬ هدر می شود و این علاوه بر آن که اقتصاد ملی را تضعیف می کند٬ رها سازی سبزه در محیط زیست به خصوص ۱۳ به در (روز طبیعت) اشتباه مضاعفی است که برخی انجام می دهند و به تبعات آن نیز توجه ندارند.
پس برای سفره هفت سین چی کار کنیم؟
فعالان محیط زیست توصیه می کنند که به جای سبزه ها روی سینی ها و مجمع های مسی بزرگ که مهمان چند روزه شما است٬ نهالی در یک منطقه شهری بکارید یا داخل یک گلدان٬ نهال کاشته و در روز طبیعت٬ این نهال را به اماکنی که سازمان محیط زیست معرفی می کند٬ منتقل کنید و یا به بوستان های نزدیک محل سکونت٬ تحویل دهید.
از اول دی ماه تا بیستم فروردین ماه سال بعد٬ فرصت کاشت نهال در پایتخت در برخی مناطق وجود دارد و این فرصت خوبی برای عاشقان محیط زیست و علاقمندان به این امر است تا این فرهنگ را در سبک زندگی خود و آشنایان٬ تقویت و ترغیب کنند. حتی اگر قصد نهال کاری ندارید و به هیچ پویشی هم تعلق ندارید٬ حجم تولید سبزه سفره هفت سین خود را خیلی بزرگ در نظر نگرفته تا از هدر رفتن ذخیره غلات به عنوان ماده غذایی در کشور٬ جلوگیری شود. آن هم در روزگار اقتصاد مقاومتی.
اگر علاقمند به کاشت نهال هستید٬ به اقلیم شهر محل سکونت خود توجه کنید. مثلا کاشت دانه نارنج یا دانه پرتقال در پایتخت٬ انتخاب هوشمندانه ای برای این بخش کشور نیست و نهال تهران محسوب نمی شود و باید مناطق پر آب مثل شمال کشور انتخاب شود. رها کردن سبزه عید شما در رودخانه و دریا٬ کار پسندیده ای نیست چون آلودگی آب و مشکلات زیست محیطی ایجاد می کند.
چگونه سبزه خود را تزیین می کنید؟
واقعا هم اگر بشه اینکارو عملی کرد شهر گلستان میشود
افسوس که یک دست صدا ندارد
ممنون از نکات خوب و ارزشمند شما
ممنون میشم که آموزش بدین چطور روی کوزه سبزه سبز کنیم
سلام من یک هفته هست که خاکشیر رو روی سفال انجام دادم ولی جوانه نزده من چیکار کنم