پایه سیستم حمل و نقل عمومی در کلانشهرها و ابرشهرها، حمل و نقل ریلی انبوهبر مترو است. مترو به تنهایی قادر نیست که سیستم حمل و نقل عمومی شهر را ساماندهی کند چراکه در کریدورهای با ظرفیت کمتر احتیاج به سیستمهایی با ظرفیت کمتر است.
بنابراین، معمولا حمل و نقل عمومی ریلی انبوهبر را با سیستم مکملی مانند اتوبوس کاراتر میکنند. در تهران، نیاز به یک سیستم حمل و نقل عمومی است که مردم به آن اعتماد کنند.
سیستمی که ضمن ارزان بودن، باید کارایی بسیار بالایی داشته باشد، از کیفیت بالایی برخوردار باشد، دقیق و غیرآلاینده باشد و حتی افرادی که از خودروی شخصی استفاده میکنند را هم به خود جذب کند.
در تهران، روزانه بین ۲۰ تا ۲۲ میلیون سفر درونشهری انجام میشود که براساس طرح جامع حمل و نقل تهران، ۱۵ میلیون سفر باید به وسیله حمل و نقل عمومی باشد، یعنی حدود ۷۰ درصد از سفرها باید توسط حمل و نقل عمومی صورت گیرد.
اگر قرار باشد که (مشکل) ترافیک تهران به شکل زیربنایی حل شود، باید حتما ۷۰ درصد سفرهای درونشهری با حمل و نقل عمومی انجام شود. براساس طرح حمل و نقل عمومی تهران، مترو با ۱۲ خط و ۲۵۶ ایستگاه باید حدود ۱۰ میلیون سفر را در روز ساماندهی کند و به عنوان مکمل مترو، (حدود) ۵ میلیون سفر هم باید به وسیله اتوبوس انجام شود که مجموع اینها حدود ۱۵ میلیون سفر باشد.
اما در تهران، ۷ خط مترو با حدود ۱۴۳ ایستگاه فعال هستند. همچنین از حدود ۷ هزار واگن مورد نیاز، فقط هزار و ۲۰۰ واگن به اضافه ۲۶۰ واگن دوطبقه و حدود ۷۰ لوکوموتیو داریم. بنابراین، در سیستم مترو نیاز به سرمایهگذاری کلان احساس میشود. در نتیجه، وقتی مترو هنوز کامل نشده، سهم اتوبوس از حمل و نقل بالا میرود و با این شرایط حداقل به ۹ هزار اتوبوس نیاز داریم.
این طرح در شهرداری تهران و سازمان برنامه و بودجه تصویب شده و در دولت باید اجرایی شود اما در سالهای بعد از تحریم یعنی از سال ۱۳۸۵ به بعد، ساخت اتوبوس در کشور دچار مشکل شد.
در کشور حدود ۱۰ کارخانه اتوبوسسازی داریم که بین ۳۰ تا ۷۰ درصد نیاز داخل را تامین میکنند اما به دلیل تحریمها دچار مشکلاند. براساس قوانین حمل و نقل عمومی، دولتها هزینه خرید اتوبوس را برای شهرداریها تامین میکردند. در دوران سازندگی بین ۲ تا ۳ هزار اتوبوس به شهرداری تهران داده شد. در دولت آقای خاتمی هم همین حدود (اتوبوس) به شهرداری تهران داده شد.
مدیران فعلی که میگویند مشکلات ارزی نداریم و میتوانند تحریمها را دور بزنند با تولید داخل، ۵۰ درصد نیاز کشور را برطرف کنند و اجازه دهند که ۱۰ کارخانه اتوبوسسازی کشور فعال شوند زیرا با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری، امسال سال تولید است اما الان بسیاری از کارخانههای داخلی تولید اتوبوس به دلیل نبود سفارش در حالت نیمهتعطیلی بوده و کارگران آنها هم بیکار هستند.
در شورای شهر سابق، آقای حناچی شهردار سابق تهران با ایرانخودرو دیزل قرارداد امضا کرد و حدود ۲۵۰ اتوبوس و ۲۵۰ مینیبوس از این شرکت خرید. حالا هم میشود همین کار را کرد نه اینکه اتوبوس دست دوم خارجی وارد کنیم.منبع