گشتی در آتشکده آدریان تهران در خیابان ادیان پایتخت

خیابان ۳۰ تیر٬ فقط فود استریت خوشمزه تهرانی ها نیست. یکی از جالب ترین مقصدهای گردشگری تهران است. نه بخاطر نزدیکی به موزه ملی ایران! بلکه بالا تر از خیابان سی تیر (قوام السلطنه سابق)  در منطقه ۱۲ شهر تهران٬ در نزدیکی خیابان جمهوری و میرزا کوچک خان٬ خیابان ادیان را شاهد هستیم که آتشکده آدریان آن جا قرار دارد. خیابانی که شاهد مکان های مذهبی از ادیان مختلف در این محدوده پایتخت است. کلیسا٬ کنیسه و آتشکده زرتشتی ها همه در این خیابان قرار دارد.

گزارش امروز سرویس گردشگری عصر شهروند٬ شما را به تماشای یکی از دیدنی ترین مقصد های گردشگری  مذهبی پایتخت می برد. جایی کم تر شناخته شده که بازدید از آن را به خصوص به شکم گردهای ۳۰ تیر  توصیه می کنیم.

با ما همراه باشید.

حتما بخوانید: با رستوران های بام لند آشنا شویم

سفر به خیابان ۳۰ تیر

همان طور که گفتیم٬ خیابان ۳۰ تیر٬ فقط نایت لایف جذابی برای شکم گردها نیست. تقاطع سی تیر و جمهوری٬کلیسا انجیلی پطرس مقدس٬ کنیسه حییم و آتشکده زرتشتی٬ همه در این خیابان قرار دارد. سه مکان مذهبی مسیحیان٬ یهودیان و زرتشتیان که دارای نماینده در مجلس شورای اسلامی هم هستند. قرار گیری سه مکان مقدس ادیان آسمانی در یک خیابان٬‌ نشان از همزیستی مسالمت آمیز ادیان در تاریخ  ایران زمین دارد که برای گردشگران داخلی و بین المللی شهر٬ نکته ای برجسته محسوب می شود.

حتما بخوانید : پارک آبشار تهران کجاست ؟

(درب ورودی آتشکده آدریان تهران)

آتشکده آدریان زرتشتی ها٬ از جمله معدود مکان های مذهبی پیروان این دین کهن در پایتخت است. پیروان دین زرتشت از این نیایش گاه در طول سال استفاده می کنند. سنگفرش شدن خیابان ۳۰  تیر در سال ۱۳۹۵ باعث شد که تردد مردم در این منطقه بهتر صورت گرفته و ۳۰ تیر٬ آوازه جهانی پیدا کند. ۳۰  تیر را باید یکی از مقصد های دیدنی تهرانی ها در نوروز دانست که میزبان ده هزار گردشگر از ۳۱ استان کشور و نقاط  مختلف جهان می شود. خیابان میرزا کوچک خان جنگلی را می توان خیابان ادیان پایتخت دانست که امیدواریم در نوروز ۹۸ هم ویژه برنامه های شب گردی شهرداری در این منطقه تهران نیز رونق داشته باشد.

داستان آتشکده آدریان

آتشکده آدریان در سال ۱۲۹۶ خورشیدی احداث شد و بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد. سیک معماری ایران و هخامنشی آن از نکات جالب  توجه این مقصد گردشگری مذهبی جنوب پایتخت به شمار می رود. بازدید از ان در همه ایام سال در روزهای شنبه تا ۵ شنبه از ساعت ۸ تا ۱۲ ظهر امکان دارد. اگر فرصتی برای تماشای آتشکده های یزدی ها ندارید٬ آدریان تهران را در نظر داشته باشید. جایی که ستون های عمارتش٬ یادآور شکوه تخت جمشید است و دکوراسیون داخلی چشم نوازی دارد و شما را با آیین و رسم و منش زرتشتی ها آشنا می کند.

آتشکده آدریان٬ تنها آتشکده تهران است. طراحی معماری منظر و دکوراسیون داخلی جذابی دارد که در تصاویر  این گفتار مشاهده  می کنید. برای تماشای سنت زرتشتی ها و شیوه برگزاری آداب و سنن آن٬ توصیه می شود که از این مقصد گردشگری مذهبی بازدید کنید. توجه داشته باشید که تنها موزه مردم شناسی هموطنان عزیز زرتشتی نیز در این منطقه قرار دارد.

اتشکده آدریان٬ تنها پاتوق گردشگران داخلی یا خارجی  شهر  نیست.  بلکه دانشجویان و محققان داخلی و خارجی نیز برای آشنایی با سنت های زرتشتی ها به این مکان می آینده و از لوکیشن سنتی و دوست داشتنی آن بهره  می برند. بالاتر از خیابان خوشمزه گردی تهران (۳۰ تیر)٬ آتشکده آدریان٬ شما را به تاریخ  می برد. تاریخ به روایت دین زرتشت. خیابان میرزا کوچک خان جنگلی٬ جایی است که نام خیابان ادیان را باید رویش نهاد. عمارتی با دربی چوبی و آجر کاری قرمز سنتی زیبا٬ دلفریبی می کند. نیایشگاهی به جا مانده از عصر سلطان صاحب قران٬ ناصر الدین شاه قاجار. البته  او هیچ  گاه برای ساخت آتشکده ای پیش قدم نشد و پس از او٬ این مجموعه بنا شد.

ساختمان آتشکده آدریان٬ کوچک است اما بنایی جذاب را با معماری یه سبک هخامنشی٬ روایت می کند. آتش همیشه در این مجموعه می سوزد و اکنون بیش از یک صد سال از سوختن اولین آتش که آتش بر خرمن زرتشتی های تهران زد٬‌ می گذرد.

در سال ۱۳۸۱ بود که آتشکده آدریان زرتشتی ها در فهرست میراث ملی ایرانیان قرار گرفت و اکنون یک صد و اندی سال از ساختش می گذرد. متاسفانه در میان تصاویر تهرانگردی اینستاگرد ها٬ اثری از این مجموعه نیست.

طبق اطلاعاتی که درباره تاریخچه این اثر در دسترس است٬ آتشکده آدریان در اواخر سده دوازدهم خورشیدی ساخته شد و توسط کیخسرو  شاهرخ که ریاست وقت انجمن زرتشتیان را بر عهده داشت٬ سنگ بنای آن گذاشته  شد. این معبد بین سال های ۱۲۹۳ تا ۱۲۹۶ خورشیدی ساخته شد و در مراسم افتتاح آن٬ شخصیت های برجسته  ای چون محمد علی فروغی٬ رضا قلی خان٬ مجد السلطنه و حکیم الملک حضور داشتند. خوانین زرتشتی نیز از مهمان ویژه مراسم بودند.

(بازتاب آدریان در تریپ ادوایزر)

منابع مالی ساخت آتشکده آدریان٬ از داخل و خارج از کشور تامین شد و در روز افتتاح٬ مراسم خاصی که برای کودکان هفت تا ده سال زرتشتی برگزار می شود و سدره پوشی نام دارد٬ برگزار گردید. تصاویری از ان مراسم در دسترس نیست. پس از گذشته بیست و پنج روز٬ آتش آتشکده را از یزد (دیار قنات و قنوت و قناعت) اوردند و در انجا نهادند که پس از یک قرن همچنان فروزان است.

تا سال ۱۳۴۵ خورشیدی٬‌ نمای ساختمان مرکزی نیایشگاه ٬ آجرکاری بود و پس از آن٬ با سنگ مرمر جایگزین شد.  اگر به این مجموعه گردشگری مذهبی تهران بروید٬با کتیبه ای مواجه خواهید شد که روی آن نوشته شده که نمای سنگی ساختمان این آدریان٬ به یاد بود روان شاد شیرمرد فرهمند به هزینه آقای فریدون فرهمند سنه ۱۳۴۵ خورشیدی انجام شد. انجمن  زرتشتیان تهران نیز مدیریت این کار را عهده دار بود.

(اطلاعات ساخت درب  عمارت)

آتشکده آدریاان زرتشتی ها٬ در جوار دبیرستان فیروز بهرام جای داشت که از دبیرستان های تاریخی  و معروف تهران مثل دبیرستان البرز است. بهرامجی بیکاجی٬‌ اسپانسر ساخت دبیرستان بود. تصویر زیر٬  شماری از دانش اموزان دبیرستان فیروز بهرام را در حیاط آتشکده آدریان را نمایش می گذارد.

چند کتیبه در آتشکده آدریان دیده می شود که در پایین مشاهده می کنید. نام اهورا مزاد سنه ۱۲۸۶ خورشیدی  نیز در یکی از ان ها به چشم می خورد. بالای همه کتیبه ها نوشته شده است: به نام اهورا مزاد. خیر اندیش پاک تهاد.

امروزه این آتشکده فقط محل عبادت زرتشتی ها نیست. مدیریت این نیایشگاه در سال ۱۳۸۷  هجری شمسی به انجمن موبدان رسید و اکنون توسط کمیسیون مذهبی و آموزشی انجمن زرتشتی های تهران اداره میشود.  مراسمی چون وایج یشت (روز نخست گهنبار) و درگذشتگان که سوم و چهارم و دهم هر سال است در ان برپا می شود. یکی از برنامه های خاص آن٬ در نوروز است که سبب می شود تا یکی از پاتوق های خاص نوروز گرد های تهرانی در فروردین ماه هر سال باشد.

درب ورودی این آتشکده زیبا تهران٬ چوبی است و بالای آن نیز کتیبه ای با سنگ مرمر٬ خودنمایی می کند که نام اهورا مزدا بر آن حک شده است: خشنوتره اهور همه مزدا ۱۲۸۶ که ترجمه آن: به خشنودی اهورا مزدا است. در ابتدای همه نیایش های زرتشتی ها٬ گفته می شود که خشنوتره اهور همه  مزدا.

معماری عمارت آتشکده آدریان شبیه معماری آتشکده های یزد است. این نیایشگاه در زمینی به مساحت هزار و سیصد متر مربع بنا شده و چند درخت کاج تنومند در حیاط آن قرار دارد.

حوض بیضی شکل این عمارت٬ یادآور حوضخانه  موزه مقدم دانشگاه تهران یا حوضخانه عمارت بادگیر کاخ گلستان است. اگر به آتشکده های دیار ترین های ایران (شهر یزد) سفر کرده باشید٬ این معماری آتشکده تهران با معماری آن نیایشگاه های تاریخی٬ شباهت بسیاری دارد.

دفتر مدیریت و سرایداری نیایشگاه نیز داخل این عمارت است. در این آتشکده شاهد چند مورد هستیم که به آن توجه داشته باشید:

• گوی های سنگی شانزده گانه ای در دور تا دور عمارت مشاهده می کنیم  که گویی به شانزده آتش مقدس زرتشتی ها اشاره دارد.
• ستون های سنگی شش گانه با طرخ قاشقی در ورود ساختمان به چشم می  خورد.
• در سر ستون های عمارت آتشکده آدریان زرتشتی های تهران٬ طرح چهار گاو نشسته نشان داده شده که انگار همه وزن این سازه عظیم روی دوش آن ها افتاده است.
• گاو در آیین زرتشتی ها٬ نماد ونشانه آفرینش است.

• در آیین زرتشت٬ شاخه های انگور و برگ٬‌ نماد شادی است که در ستون های عمارت مشاهده می شود.
• سقف عمارت آتشکده آدریان زرتشتی های تهران٬ شیروانی بوده که با خرپای چوبین٬ تزیین شده است.
• برای تحلیل معماری این نیایشگاه ٬ بهتر است کتاب های معماری و تاریخ معماری و آیین های زرتشتی ها را بررسی کنید و نقش فروهر ها را به عنوان نقش مهم در معماری بناهای این آیین جویا شوید که در عمارت آدریان هم به چشم می خورد.

• سالن نیایش آتشکده آدریان٬ محل نگهداری آتش است.
• کف سالن های آتشکده آدریان بر خلاف کفپوش معرق عمارت بادگیر کاخ گلستان٬ از قالی های رنگارنگ ایرانی مزین شده  است که چشم نوازی خوبی دارد.
• در سمت چپ تالار آتشکده آدریان٬ شما به نوشته ای بر میخورید که در انجا٬ به کمک پارسیان هندوستان و همراهی کیسخرو  شاهرخ و بهرامچی بیکاجی برای ساخت بنا در سال ۱۲۸۶ اشاره دارد.
• مراجعه کنندگان زرتشتی در این مکان٬ اوستا می خوانند که ترجمه های فارسی آن نیز در دسترس است.
• در قسمت شرقی آتشکده آدریان٬ سه گاو صندوق بزرگ را مشاهده می کنید که برای کمک به بیماران و نیازمندان و مدیریت نیایشگاه استفاده می شود.
• آشپزخانه ای در این عمارت وجود دارد که در زمان برگزاری مراسم یاد بود درگذشتگان زرتشتی ها٬ تهیه خوراکی را برای مهمانان بر عهده داشته و غذاهای خاصی سرو می کند که از آن جمله می توان به سیرو شداب٬ سیرک و حلوای برنج اشاره کرد که در آیین زرتشتی٬ فلسفه خود را دارد.

آداب ورود به آتشکده آدریان

آداب ورود به هر نیایشگاهی محترم است و باید توجه داشت:

• دستشویی کوچک در گوشه حیاط عمارت آدریان قرار دارد که برای شستن دست و صورت استفاده می شود.
• مردان٬ عرقچینی سفید رنگ روی سر گذاشته و زنان نیز روسری سفید بر سر می کنند.
• کفش ها را باید پس از ورود به محوطه سالن٬ درآورید.
• ورود کلیه مراجعه کنندگان با کفش ممنوع است.

• بانوان باید با پوشش مناسب به این مکان بروند.
• لباس های شما برای ورود به این نیایشگاه باید تمییز باشد.
• سر و صدا ممنوع است.
• امکان سلفی گرفتن وجود ندارد.
• ورود مونوپاد و نوت بوک ممنوع است.

چگونه به آتشکده آدریان برویم؟

همان طور که گفتیم٬ آتشکده آدریان٬ بالای خیابان ۳۰  تیر  است. به سمت خیابان جمهوری رفته و از آنجا٬ خیابان میرزا کوچک خان جنگلی را پیدا کنید. شماره ۴ شما را با کتیبه های بزرگی آشنا می کند که خبر از آتشکده آدریان زرتشتی ها در خیابان ادیان تهران دارد. متاسفانه آتشکده آدریان در محدوده طرح ترافیک است و تا ساعت ۱۹  عصر امکان تردد ندارد. لذا با مترو به این منطقه بروید. ایستگاه سعدی٬‌ بهترین ایستگاه در  خط ۱ مترو تهران است که  شما باید توقف کرده و پیاده به سمت نیایشگاه بروید.

مقصدهای گردشگری اطراف آتشکده

اگر به این نیایشگاه رفتید٬ خیابان ۳۰ تیر (فود استریت) را فراموش نکنید. خیابان امام خمینی  ها نزدیک آن است که مقصد گردشگری تاریخی ایران بوده  و موزه ایران باستان و موزه ملی ملک و کاخ گلستان در آن جا قرار دارد. کنیسه حییم و کلیسا مسیحیان نیز در چند صد قدمی آتشکده قرار دارد که بازدید از ان ها را توصیه  می کنیم.

اطلاعات بازدید آتشکده آدریان

• ساعت بازدید: شنبه تا چهارشنبه ۸ تا ۱۳
• تلفن آتشکده آدریان: ۶۶۷۰۶۸۶۵
• امکان بازدید از آتشکده با وقت قبلی امکان دارد.
• هزینه بازدید: رایگان
• تهیه تصویر: با موافقت موبد امکان دارد.

واژه شناسی آدریان

آدریان یا آدران٬ به معنی آتش گاه است. همان آتشکده خودمان. ترکیبی از آدر و آن. آدر به معنای آذر (آتش) و آن که علامت نسبت فراوانی در نام های جغرافیایی است و به مکان اشاره دارد. آدرآن یا آتش دان٬ به آتشکده اشاره دارد. آتشکده آدریان را مسجد زرتشت یا نیایشگاه زرتشتیان یا آدوران هم می نامند.

کتابشناسی زرشت

• کتاب پیام زرتشت٬ نوشته علی اکبر جعفری- نشر  برلین
• کتاب چنین گفت زرتشت، نوشته فریدریش نیچه٬ ترجمه منوچهر اسدی٬ نشر پرسش
• کتاب چنین گفت نیچه٬ شرحی بر پیش گفتار کتاب چنین گفت نیچه٬ نوشته پیر سوفرن و ترجمه  بهروز صفدری- نشر بازتاب نگار سال ۱۳۸۸
• کتاب تفسیر زرتشت نیچه  – نوشته کارل گوستاویونگ- تلخیصی  از  جیمز لویس جرت- ترجمه منوچهر خمسه بیگدلی- نشر مصدق-  سال ۱۳۹۶
• کتاب سمینار یونگ درباره زرتشت نیچه – ویرایش و تلخیص از  جیمز  جرت- ترجمه سپیده حبیب- نشر  کاروان-  سال ۱۳۸۷

همشهری گرامی

حتما به فود استریت تهران و خیابان ادیان به منظور تماشای همزیستی مسالمت آمیز ادیان آسمانی در مرکز تهران سفر کرده و تصاویر و نوشته های خود را از این مکان های مقدس در اختیار سرویس گردشگری عصر شهروند در شبکه های اجتماعی اش قرار دهید. آتشکده آدریان٬ وب سایت اینترنتی و صفحه اینستاگرام ندارد.

انتظار داریم٬ فریلنسر های خوش ذوق تهرانی٬ این کار پسندیده را برای اطلاع رسانی این مقصد گردشگری مذهبی تهران در دستور کار قرار دهند. سعی کنید اگر به تماشای این مکان رفتید٬ از هشتگ آدریان برای تگ کردن تصاویر خود استفاده کنید.  مثل: #آتشکدهـآدریان یا #آدریان   یا #ADRIANTEMPLE.

جذاب ترین مقصدهای گردشگری و شکم گردی تهران را در سرویس گردشگری عصر شهرون دنبال کنید.