۳۰ نکته مهم درباره گازگرفتگی ، آتش سوزی و مقاوم سازی ساختمان

گازگرفتگی مثل فشار خون و تصادفات جاده ای، سالانه جان صدها نفر از هموطنان را در ۳۱ استان کشور می گیرد. قاتل خاموش، بلای جان افراد بی مبالات است که در فصل سرما، اقدامات پیشگیرانه برای تنظیم و کنترل تهویه اتاق با وسایل گرمازای گازی ندارند. استنشاق گاز منوکسید کربن (CO)، در کنار گاز زغال، گاها  سبب گازگرفتی گروهی می شود.  فروردین ۹۸، مدیرکل سابق ارشاد فارس هم به همین دلیل فوت شد. در سال ۹۷، بیش از ۱۵۰ هموطن تهران به خاطر  مسمومیت با گاز، جان دادند. استفاده ناصحیح از وسایل گرمایشی، مختص زمستان و پاییز نیست و هر زمان می تواند قربانی بگیرد.  این گفتار، شما را با ده ها موضوع درباره گازگرفتگی ، آتش سوزی و مقاوم سازی بنا بر اساس توصیه های سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی آشنا می کند.

اگر سابقه تعامل با سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی تهران یا شهر خود را دارید و با سوالی روبرو شدید، مراتب را از طریق بخش کامنت با ما به اشتراک بگذارید.

با  ما همراه باشید.

حتما ببینید:  با ۱۲۰ ایستگاه آتش نشانی تهران آشنا شوید

گازگرفتگی چیست؟

گازگرفتگی ، مرگ خاموش است. مثل دیابت، خبر نمی کند اما سریع، قربانیان را شکار می کند. بیش ترین علت گازگرفتگی به نقص سیستم دودکش مرتبط است. بیش  از ۷۰ درصد دلیل گازگرفتگی و مرگ هموطنان به این دلیل مربوط است. دودکش وسایل گرمازا،بایستی به سمت بالا باشد و نه پایین و قرار دادن سردودکش داخل آب سرد نیز هیچ فایده ای ندارد. استفاده از لوله  ای با قطر کم نیز بی فایده است.  چرا که سبب پس زدن گاز منوکسید کربن شده  و از طریق  منافذ کوره  و لوله  به فضای محل زندگی بر می گردد. استفاده از لوله های آکاردئونی به عنوان لوله بخاری، مردود است. چرا که مقاومت خوبی در برابر گرما ندارد و باعث شیب منفی در لوله و برگشت گازهای ناشی از احتراق به خانه  می شود.

(برای استخدام در سازمان آتش نشانی به این لینک بروید)

علائم مسمومیت با گاز منوکسید کربن چیست؟

علائم مسمولیت با CO را می توان موضوعات مختلفی دانست که متاسفانه در بیماری و فوت افراد، قابل بررسی است.  علائمی شبیه زکام است و به خاطر سردی هوا، افراد گمان می کنند که سرما خورده اند و تمایل به استراحت دارند. اگر علائمی شبیه آنفلوآنزا داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید. سردرد، ضعف جسمانی، تهوع، کاهش  دید همه از علائم مسمومیت با منوکسید کربن است. اگر در مکان گرم که از وسایل گرمازای دودکشی استفاده می شود، با چنین علائمی روبرو شدید، از محل خارج  شوید.

دودکش وسایل گرمازا چگونه باید باشد؟

این سوال مهمی است که بسیاری از هموطنان مطرح  می کنند. به موارد زیر توجه کنید:

• از نصب کلیه وسایل گرمازای گازی در داخل اتاق و حمام که هوا در ان ها جریان ندارد، پرهیز  شود.
• هر جا که کمبود اکسیژن باشد، خفگی رخ می دهد.
• نصب هر گونه وسایل گازسوز در حمام چه در فصل تابستان و چه زمستان، ممنوع است.
• قبل از نصب دودکش در هر فصلی از سال، مسیر خروج گاز را بررسی کنید تا سوخت ناقص وسایل گازسوز سبب گازگرفتگی و مسمومیت اهالی خانه نشود.
• نصب وسایل گرمایشی و سرمایشی، صرفا بایستی توسط افراد ذیصلاح که کارت حرفه ای دارند انجام شود.
• کلاهک دودکش وسایل گازسوز خود را به صورت متناوب، بازرسی کنید.
• اگر دودکش توی کار دارید، حتما ۱ متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.
• شعله آبی در وسایل گازسوز، یعنی سوخت کامل.
• سرد بودن لوله بخاری یعنی انتشار گاز منوکسید کربن.

استفاده از سنسورهای هشدار دهنده را توصیه می کنیم.

چه مقدار از گاز CO برای سلامتی انسان خطرناک است؟

به موارد زیر توجه کنید. منظور از PPM یا پی پی ام، PART PER MILLION  است.

• بیش ترین سطح مجاز در محیط زندگی برای مونوکسید کربن: ۹ پی پی ام
• بیش ترین تعدید مونوکسید کربن در عرض ۸ ساعت: ۵۰ پی پی ام
• سطحی از مونوکسید کربن که سبب سردرد می شود: ۴۰۰ پی پی ام
• سطحی از مونوکسید کردن که باعث تهوع و تشنج شده و مرگ آفرین است: ۸۰۰ پی پی ام
• سطحی از مونوکسید کردن که باعث مرگ ظرف ۱ ساعت می شود: ۱۶۰۰ پی پی ام
• سطحی از مونوکسید کردن که سبب مرگ در عرض ۲ دقیقه می شود: ۱۲۸۰۰ پی پی ام

چرا دودکش وسایل گازسوز، سرد می شود؟

اگر دودکش وسایل گازسوز شما در تابستان و زمستان، سرد است، یعنی مشکل دارد. اگر دودکش را استاندارد نصب نکرده باشید، طراحی خوبی نداشته باشد، سرد است. چرا که فرآیند تهویه احتراق، به طور کامل  انجام نمی شود. وقتی وسایل گازسوز، به خوبی احتراق نداشته باشند، اکسیژن محیط را مصرف کرده و اگر منافذی برای سوخت وسیله گاز سوز موجود نباشد، اکسیژن کاهش و فشار منفی در مقابل هوای بیرونی ایجاد می شود.

اگر هوا خیلی سرد باشد، سرما از راه دودکش های فلزی که طراحی  اصولی ندارد، به بدنه منتقل شده و از  طریق هدایت بخش هایی از دودکش های داخل  محیط،اطاق شما را سرد می کند.

آیا شومینه، وسیله گرما زای خوبی است؟

اصلا خوب نیست و سعی کنید طبق هشدار های سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی، جز برای موارد تزئینی و موقتی، از شومینه برای گرم کردن اتاق استفاده نکنید.

فاصله دهانه دودکش تا خروجی دودکش بخاری چه مقدار باید باشد؟

• در کلیه دستگاه های گازسوز که در کف نصب می شود، فاصله مجاز ۴۵ سانتیمتر از اطراف و ۷۵ سانتی متر از بالا است
• در اجاق گاز خانگی، فاصله مجاز ۷۶ سانتی متر از بالا است
• در بخاری دیواری، فاصله مجاز، ۱۰۰ سانتی متر از اطراف و ۱۰۰ سانتی متر از بالا است.

طول استاندارد شلنگ وسایل گازسوز چقدر است؟

طول شلنگ وسایل گازسوز در تابستان و زمستان، نباید از ۱ متر و ۲۰ سانتی متر بیش تر باشد. از شلنگ برای انتقال وسایل گازسوز به نقاط مختلف خانه یا باغ، خودداری شود. شلنگ لاستیکی را هر  چند وقت یک بار، رفع نقص کنید.  از عایق های غیر قابل اشتعال برای پوشاندن بدنه لوله  بخاری می توان استفاده کرد. خروج لوله های دودکش از پنجره یا دیواره های جانبی به  عنوان اقدامی اورژانسی و موقتی، می توان استفاده کرد. اما این روش، کاملا غیر  استاندارد و خط آفرین است.  استفاده از بخاری بدون دودکش، تنها بر اساس استانداردهای نظام ساختمان کشور، مجاز است.

اگر فردی دچار گازگرفتگی شد چه باید کرد؟

فرد مسموم را به هوای آزاد منتقل کنید و پیراهن و کمربند را باز کنید و فرآیند اکسیژن دهی  را که از  اقدامات مراقبت های اولیه پزشکی است، انجام دهید.

آیا استفاده از دودکش مشترک برای مصرف کننده گازسو در چند طبقه مجازاست؟

در مبحث ۱۷  مقررات ملی ساختمان، استفاده از دو یا چند دستگاه یا سوخت مایع و یا گاز از یک دودکش مجاز است. اما در نصب، باید از افراد متخصص یا ناظران اعتباردهی شده  سازمان نظام مهندسی ساختمان استفاده کرد.

هنگام آتش سوزی چه باید کرد؟

• اول به ۱۲۵ زنگ بزنید. سپس اگر مسموم یا فوتی با مجروح مشاهده کردید، به اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
• خونسردی خود را حفظ کنید.
• با هر وسیله ای در صورتی که خطری شما را تهدید نمی کند، نطفه آتش را خفه کنید.
• وسایل شیمیایی و آتش زا را از اتاق خارج کنید.
• کنتور برق را فورا قطع کنید.
• از آسانسور و پله برق استفاده نکنید.
• درب ها را باز کنید و تا مانع سرایت دود و حرارت به اتاق های مجاور بشوید.
• مسیرهای حرکت آتش نشانان را خالی کنید.
• از کپسول استفاده کنید و اصول استفاده را فرابگیرید.

اگر بوی گاز در خانه به مشام رسید، چه کنیم؟

از روشن کردن کبریت، فندک و زدن کلید برق، خودداری کنید تا اتصالی صورت نگیرد.  اگر محوطه ای آلوده به گاز باشد، با پای برهنه حرکت کنید که باعث اصطکاک نشود.  هیچ علمی که باعث جرقه می شود را انجام ندهید.  دستمال نمناکی را روی دهان و بینی قرار داده تا دود وارد دستگاه تنفسی شما نشود. کودکان و سالخوردگان را برای  خروج، یاری کنید.  هوای گرم، سبک است و به بالا می آید و سعی کنید درازکش حرکت کنید تا از  محل خارج شوید.

چگونه سوالات خود را از سازمان آتش نشانی بپرسیم؟

با پست الکترونیک INFO@125.IR مکاتبه کنید.

مشخصات خاموش کننده دستی مناسب چیست؟

• باید دی اکسید کربن یا آب و گاز و پودر به وزن شش کیلوگرم باشد.
• خاموش کننده مناسب برای استفاده در خودرو، پودر و گاز و کف است.
• خاموش کننده مناسب برای خاموش کردن وسایل برقی ، کپسول CO2‌ است.
• خاموش کننده مناسب برای خاموش کردن مشتقات نفتی، کف و خاموش کننده پودر و گاز است.
• در استفاده از خاموش کننده های دستی، از شارژ دستگاه مطلع شوید. نوع حریق باید متناسب با خاموش کننده باشد.

چگونه خانه را در برابر آتش سوزی، مقاوم بسازیم؟

خوشبختانه مقررات نظام مهندسی ساختمان در سراسر کشور که شهرداری ها ملزم به رعایت آن در صدور پروانه ساخت و نظارت بر حسن اجرای ساخت بنا در کشور هستند، به اندازه کافی، سازندگان را به رعایت استانداردها، موظف کرده است. اما برای مقاوم سازی سازه در برابر  حریق، استفاده از این مصالح، توصیه  می شود:

• از مصالحی که در جدول ۷۲۱ معرفی شده است استفاده کنید.
• پوشش های معدنی مقاوم در برابر حریق، در طراحی مقاومت مصالح در برابر آتش سوزی، لحاظ شود.
• رنگ های پف شوند، نقش خوبی در ارتقا مقاوم سازی سازه در برابر  حریق دارد.
• سازمان آتش نشانی هم در نصب کپسول ها و هم نصب آسانسور و استفاده از مصالح در مقاوم سازی بنا در برابر حریق، باید نظارت لازم انجام و مجوز قانونی صادر و تاییدیه به سازنده بدهد.  درخواست کتبی و پاسخ  کتبی الزامی است.

فرآیند اداری مقاوم سازی بنا در برابر حریق چگونه است؟

• سازنده بنا یا کارفرما (شرکت خصوصی)، مجری احراز صلاحیت شده برای مقاوم سازی بنا در برابر حریق را به سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی معرفی می کند.
• هزینه های کارشناسی بررسی نقشه مقاوم سازی بر  اساس فیش و تعرفه ها انجام شود.
• برگه ممهور به امضا مهندس ناظر، نقشه های سازه، جداول محاسبات وهمه اسناد مثبته شامل برگ سبز گمرکی برابر اصل شده و استعلام از کارخانه سازنده مصالح، ضمیمه درخواست شود.
• رفع نقص بر اساس اعلام کارشناسان سازمان آتش نشانی انجام شود.
• نقشه های کارگاه ساختمانی در صورت تایید محاسبات ارائه شود.
• درخواست بازدید از سوی کارفرما انجام شود.
• بررسی و بازدید بنا توسط کارشناسان و انجام رفع نواقص احتمالی
• ارائه فرم تعهد اجرای پوشش های مقاوم در برابر حریق
• نامه عدم خلاف اجرای مقاوم سازی

توجه داشته باشید که درجه بندی مقاومت در برابر آتش برای اجزای ساختمان، بر اساس نوع کاربری وارتفاع و مساحت و تعداد طبقات طبق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان انجام می شود.

چه نکاتی برای جلوگیری از آتش سوزی در تابستان باید در نظر گرفته شود؟

• حتما نصب و راه اندازی کولر توسط سرویس کار مجاز باشد.
• انشعابات برق و سیم کشی را کنترل کنید.
• نصب فیوز سر راه سیم فاز برق، الزامی است.
• خط برق گرفتگی در کولر هایی  که فاز و نول بیرون کولر است کاهش  می باد.
• کلید حفاظت جان در استاندارد کولر (رله) استفاده شود تا خطر برق گرفتگی کاهش یابد.
• از شستن پوشال ها خودداری کنید چرا که احتمال سوختن الکتروموتور وجود دارد.
• کولر در فاصله ۳۰ سانتی متری از کف پشت بام نصب شود.

الزامات قانونی مقاوم سازی سازه ها در برابر حریق چگونه است؟

به مبحث ۳ مراجعه کنید. مبنای مقاوم سازی سازه در برابر حریق بر اساس آخرین «دستورالعمل ایمنی سازمان آتش نشانی» انجام می شود.  مقررات ملی ساختمان را در این لینک دانلود کنید.

چگونه در رشته های مرتبط با آتش نشانی تحصیل کنیم؟

دوره های مقطع آکادمیک از طریق اجرای دوره کاردانی در گرایش های: خاموش کردن آتش سوزی، نجات و امداد و حفاظت و ایمنی ساختمان های بلند پایه در مرکز آموزش علمی و کاربردی ارائه می شود.  در مقطع کارشناسی نیز، گرایش مدیریت و فرماندهی خاموش کردن آتش و کارشناسی حوادث و مدیریت  و پیشگیری از آتش سوزی در اختیار مشتاقان این حوزه  هیجان  انگیز است.

حتما ببینید: نزدیک ترین ایستگاه مترو به مهم  ترین نقاط تهران

همراه گرامی

اگر قصد احداث بنا یا مقاوم سازی دارید، از استانداردهای مقررات ملی ساختمان یا نظام مهندسی یا معاونت پیشگیری سازمان آتش نشانی و خدمات ابمنی استعلام  کنید. اگر خواهان تحصیل در گرایش های HSE‌ هستید، تحصیل رایگان با بورس در مقطع دکتری با داشتن IELTS و GRE امکان پذیر است.